κλέος

κλέος
το (AM κλέος)
καλή φήμη, δόξα, αίγλη («κλέος οὐρανόμηκες ἐν βροτοῖσιν ἕξεις», Αριστοφ.)
αρχ.
1. φήμη, λόγος, είδηση («τὶ δὴ κλέος ἔστ' ἀνὰ ἄστυ;», Ομ. Οδ.)
2. κακή φήμη, προσβολή, ντροπή («θανὼν ὡς παισὶ κλέος μὴ τὸ δύσφαμον προσάψω», Πίνδ.)
3. στον πληθ. τὰ κλέα
ένδοξες πράξεις, κατορθώματα, ανδραγαθήματα («ἄειδε δ' ἄρα κλέα ἀνδρῶν», Ομ. Ιλ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. Ανάγεται σε ΙΕ ρίζα *kleu- με αρχική σημ. «ακούω», που διατηρείται στην Ελληνική στο ρ. κλύω*. Η σημασία τού κλέος «φήμη, δόξα» αποτελεί εξέλιξη τής αρχικής σημ. τής ρίζας («αυτό για το οποίο ακούει κανείς πολλά», πρβλ. και νεοελλ. ξακουστός). Παράλληλη σημασιολογική εξέλιξη εμφανίζουν και συγγενείς τ. άλλων ΙΕ γλωσσών, όπως το αρχ. ινδ. śravas- «δόξα» και το αρχ. ιρλδ. clu «δόξα». Το κλέος συνδέεται επίσης με το αβεστ. sravah- «λέξη» και το αρχ. σλαβ. slovo «λέξη, ομιλία», που ακολούθησαν διαφορετική σημασιολογική εξέλιξη, παρεμφερή με εκείνην τών κλείω (II)*, κλῄζω (Ι)*
Η λ. κλέος αποτελεί α' συνθετικό πολλών κύριων ονομάτων, όπως τών Κλεισθένης (< κλεFι- ή < κλε-Fε(σ)ι-), Κλεάνθης (< κλεFε- ή < κλεFεσ-), ενώ με θεματικό φωνήεν απαντά στα Κλεο-μένης, Κλεο-πάτρα κ.λπ. Ως β' συνθετικό κύριων ονομάτων απαντά με τη μορφή -κλέFης > -κλής (πρβλ. κυπρ. Τιμο-κλέFης, Περικλής κ.λπ.). Ήδη στη Μυκηναϊκή μαρτυρούνται τέτοια ονόματα, καθώς και το μετονοματικό παρ. επίθ. etewo-kereweio (ἐτεόκλειος) < ἘτεFο-κλέFης. Αξιοσημείωτη είναι επίσης η πλήρης αντιστοιχία τού Εὐκλῆς (< Εὐ-κλέFης) με το αρχ. ινδ. vasu-śravas «αυτός που διαθέτει καλή φήμη» και το πιθ. ιλλυρ. κύριο όν. Ves-cleves. Ως β' συνθετικό επιθέτων, τέλος, το κλέος απαντά με τη μορφή -κλεής (πρβλ. μεγα-κλεής, περι-κλεής).
ΠΑΡ. κλεινός
αρχ.
κλ(ε)ηδών, κλέω* / κλείω (ΙΙ)*, κλύω
αρχ.-μσν.
κλεΐζω / κλῄζω (Ι).
ΣΥΝΘ. -κλεής: ακλεής, ευκλεής, περικλεής
αρχ.
aγακλεής, βαθυκλεής, δυσκλεής, επικλεής, ισοκλεής, κακοκλεής, μεγακλεής, μεγαλοκλεής, πολυκλεής, φερεκλεής
νεοελλ.
τρισευκλεής].

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Нужна курсовая?

Look at other dictionaries:

  • κλέος — rumour neut nom/voc/acc sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • κλεῖα — κλέος rumour neut nom/voc/acc pl (epic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • κλέα — κλέος rumour neut nom/voc/acc pl (epic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • κλέεα — κλέος rumour neut nom/voc/acc pl (epic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • Греческие имена — Ниже приводится список имён греческого происхождения. Многие греческие имена входят в другие языки, но они более популярны среди самих греков. Содержание 1 А 2 В 3 Г 4 Д …   Википедия

  • Список имён греческого происхождения — Эта статья или раздел нуждается в переработке. Пожалуйста, улучшите статью в соответствии с правилами написания статей …   Википедия

  • Iliad — The Iliad (Greek: Ἰλιάς [iliás] (Ancient), Ιλιάδα [ili aða] (Modern)) is, together with the Odyssey , one of two ancient Greek epic poems traditionally attributed to Homer. The poem is commonly dated to the late 9th or to the 8th century BC… …   Wikipedia

  • слава — честь, похвала; слух, молва , укр. слава, блр. слава, др. русск., ст. слав. слава δόξα, αἴνεσις (Супр.), болг. слава, сербохорв. сла̏ва, словен. slava, чеш. slava, слвц. slava, польск., в. луж., н. луж. sɫаwа. Связано чередованием гласных со… …   Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера

  • слово — род. п. а, укр. слово, блр. слово, др. русск., ст. слав. слово, род. п. словесе λόγος, ῥῆμα (Супр.), болг. слово, сербохорв. сло̏во буква , словен. slovọ̑, род. п. ẹsа прощание , slovọ, род. п. а буква, слово , slòv, род. п. slovа зов, имя ,… …   Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера

  • Hercvles — HERC ÉLES, is, Gr. Ἡρακλῆς, οῦς, (⇒ Tab. X. & ⇒ XVII.) 1 §. Namen. Nach der gemeinsten Meynung soll dieser von Ἥρα, Juno, und κλέος, Herrlichkeit, zusammen gesetzet seyn, weil nämlich dieser Held, durch den Haß und die Verfolgung solcher Göttinn …   Gründliches mythologisches Lexikon

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”